MIERENGEDOE 12-9-2007
Mieren zijn een apart volk. IJverig, immer werkzaam, leggen vele meters per dag af en zijn een zeer sociale gemeenschap.
Tegenover ons tuincentrum tegen een eikenboom zit een rode bosmierennest. Ik kijk er dikwijls met verbazing naar. Honderden mieren lopen op het eerste gezicht door elkaar heen. Maar als je wat beter kijkt en observeert, zie je uiteindelijk een structuur. En ondanks dat wij mensen, mieren dikwijls als ongewenste gasten zien,zijn ze op plekken waar ze thuis horen zeer interessante wezens, die veel vragen voor ons mensen oproepen.
Hoe is het bijvoorbeeld mogelijk, dat een volk van duizenden mieren, zo in harmonie, op zo een klein plekje met elkaar kunnen leven. Hoe weet een mier het nest terug te vinden. Hoe krijgt hij het voor elkaar wel 10 keer zijn eigen gewicht te versjouwen. Hoe weet hij welke de juiste ingang is van het nest. Waarom gaan alle mieren in dit nest tegenover ons, maar een richting op. Waarom is er geen ruzie in het nest. Waarom kan dit nest zich jaren in stand houden.
Waarom snappen wij mensen dit alles niet goed. Kijken wij niet goed, of willen wij ons niet verdiepen in de wereld van de mier omdat wij er als mens te ver van afstaan, en ze meestal alleen als lastig beschouwen. Maar mieren zijn nuttige dieren voor het evolutie proces. Helaas vertoeven ze dikwijls op de verkeerde plekken bij ons mensen. En als wij ze dan verdrijven of plagen, prikken ze ons terug, en dan is het hek van de dam.
Vooral in en rondom het huis wordt de mier met alle geoorloofde en ongeoorloofde middelen bejaagd, tot hij uiteindelijk in “ONS” leefgebied is verdreven.
En natuurlijk is het niet fris dat er mieren in de keuken rondlopen, of het terras ondergraven, of in de potplanten gaan zitten. Maar helaas, de mier weet niet beter. Maar hun nut ligt meer in de natuur. Het zijn de opruimers in het bos. Ze kunnen er gezamenlijk enorme nesten van bouwen, de zogenaamde mierenhopen, waar volken van duizenden mieren in leven. Alleen indringers van het nest gaan ze te lijf, verder zijn de mieren een ijverig en werkzaam volkje.
Als het weer het toelaat zijn ze van de vroege ochtend tot laat in de avond op pad, en slepen ontelbare takjes, blaadjes en insecten mee naar de hoop. In de hoop ontfermd het hele mierenvolk zich over de binnen gehaalde buit. Het is verbazingwekkend hoe alles zo gestructureerd verloopt.
Zij doen het zonder computers of moeilijke toestanden. Iedere mier weet automatisch wat van hem verlangd wordt en voert dit uit zonder te mopperen of er de kantjes van af te lopen. Eensgezind zijn ze in het in stand houden van hun volk. Ze wijden er zich in het geheel aan, zonder eigen profijt voorop te stellen. Iedere mier weet automatisch zijn belangrijkheid voor het in stand houden van de schakel.
Daarbij lijkt het dat de mier in tegenstelling tot ons dit geheel belangeloos doet. Immer verzot is op zijn taak en haast onvermoeibaar de gehele dag door werkt.
Als je naar een mierenhoop kijkt, zie je dat je met veel inzet, hard werken, en een grote solidariteit, veel op kunt bouwen. In vergelijking met onze maatschappij bouwen de mieren in het bos, gezamenlijk hele wereldsteden, met een betere structuur, waar het vooral goed toeven is. En net zo als bij ons mensen kunnen ze deze mierenhopen jaren in stand houden, indien ze niet door aanvallen van buitenaf vernietigd of beschadigd worden.
Doordat wij mensen door de jaren heen te weinig aandacht aan deze volken hebben gegeven, zijn velen, met name bosmieren verdwenen. Geplet door machinale bosbewerking of uit vernielzucht beschadigd. Dikwijls door onwetendheid over het nuttige effect van deze dieren of in gebruik name van het leefgebied van de mier door de mens.
Door meer natuurlijke gebieden aan te wijzen en te beheren keert de bosmier langzaam terug. Maar het duurt jaren en jaren voordat weer zo een “New York” in de bossen is ontstaan. De bekendste mier is wel Truus. Velen kennen haar nog wel uit de fabeltjeskrant. Tuut, tuut, tuut, hier is Truus, en ook daar was het een ijverige mier die ons al vroeg leerde dat werken gezond voor je is.
Gerard van Run
