Voorjaarsgetetter

VOORJAARSGETETTER                        18-9-2007

Rondom ons huis wonen en verblijven vele vogels, zoals : de ekster, roek, kraai, kouw, vlaamse gaai, zwarte,  groene en bonte specht, merel, lijster, groenling, heggemus, mussen spreeuwen, vinken, duiven, zwaluwen, tortelduiven,mezen in diverse soorten, kwikstaarten, kneuters, roodborstjes en winterkoninkjes.

In het najaar komen de trekkers uit het noorden, het begint met de ooievaars, kraanvogels, krombekken en nog veel meer. Eenmaal mocht ik een sneeuwuil zien, een zeer zeldzame gast in ons dorp en omgeving, hij zal wel verdwaald zijn geweest.

Vele van deze vogelsoorten hebben hun eigen belevingswereld voor de mens. Het vroege voorjaar is de mooiste tijd om naar de vogels te kijken,luisteren en te communiceren. Dat laatste lijkt vreemd, maar door een rustig contact, en gepaste afstand te houden, melden de vogels zich vaak dicht bij jou. Ze zeggen dan als het ware, ik ben er weer, of denk aan mij want ik kom hier weer broeden of eten.

Ieder voorjaar wachten wij op het eerste gezang van de merel. Het klinkt dan nog wat schor, maar het is het eerste teken dat koning winter aan zijn aftocht begint. Het geeft een blij gevoel, het wordt weer voorjaar met alles wat in onze beleving daarbij hoort. En hoe vroeg het voorjaar wordt, hangt af van de kieviet. Deze vogel komt half februari terug uit het zonnige zuiden. Hij keert ieder jaar terug naar de zelfde plek, waar hij ooit geboren is. De kieviet is zo blij na zijn lange reis weer terug te zijn, dat hij vele vrolijke duikelingen maakt over zijn weiden en maïsvelden, rondom ons huis. Daarbij roept hij met regelmaat kiewiet, kiewiet ik ben er weer.

De komst van de kieviet betekend, geen harde winter meer en nog meer kans op een snel voorjaar. Vroeger zocht ik veel kievietseieren, wat in die tijd een leuk zakcentje opleverde. Ondanks het eieren rapen bleef de populatie van het aantal kievieten op pijl, want een kieviet kan wel vijf tot zes keer een opnieuw een nest eieren leggen. De eieren van de tweede helft van de maand april hebben de beste kans om tot een volwassen kieviet uit te groeien. In maart is het namelijk dikwijls nog erg slecht weer, waardoor er weinig voedsel is voor allerlei dieren en vogels, die dan weer de eieren van de kieviet lekker vinden.

De populatie vossen vormt de ergste bedreiging voor de kieviet. Reinaert zal het niet nalaten de kieviet met eieren en al op te peuzelen. De ganse dag moet de kieviet de strijd aanbinden met eksters en kraaien, die hun eieren willen roven. Deze vogels zijn hier erg slim in. Ze hebben het geduld om op afstand de kieviet te bespieden, zodat ze precies weten waar de eieren liggen. Dan gaan ze erg met enkelen er op af, de een leid de kieviet af en de ander gaat er met een ei vandoor.

Mechanisatie in de landbouw, doet de kieviet ook geen goed. De immense machines ploegen de nesten om, of verruwineren ze bij het injecteren van de mest in de grond. Hierdoor weet de kieviet, en al die andere weidevogels, zich steeds moeilijker staande te houden. Wie moet ons over 25 jaar nog vertellen dat de lente in aantocht is?

Voor mij is ieder jaar weer een bijzondere ontmoeting, de terugkeer van de kwikstaart. In maart zit hij zomaar opeens weer op het dak van de kas van ons tuincentrum. Het geeft een geweldig gevoel. Meestal hoor ik eerst zijn geroep van ik ben er weer, als ik dan buiten ga kijken zit hij op de nok van de kas, en hij blijft maar roepen, ik ben er weer, ik ben er weer.

Waarom is de terugkeer van de kwikstaart zo belangrijk voor de lente. Hij is namelijk een insecteneter, en als het geen lente zou worden moet hij terug naar warmere streken. Dus blijft de kwikstaart dan wordt het spoedig lente. Hij fluit mij toe en wipt allervriendelijkst met zijn staart, maar toch is zijn vriendschap eenzijdig. Hij vindt bij ons namelijk voedsel en goede nestgelegenheid. Door de grote aanloop op ons tuincentrum heeft hij weinig te duchten van roofvogels. Ook onze vriendschap naar de kwikstaart is oppervlakkig, wij geven hem niks, maar gedogen zijn aanwezigheid. Wij hebben respect voor zijn broedplaats, welke soms op de meest vreemde en onverwachte plekken zijn. Hierdoor gedijen wij goed naast elkaar.

EN HIER LIGT DIKWIJLS DE MOEILIJKHEID TUSSEN MENS EN DIER. Het aan elkaar ruimte geven,respecteren,ondersteunen en blij zijn dat we beiden van dat kleine stukje aarde gebruik kunnen maken. Ik communiceer ook dikwijls met de kwikstaart, en overigens ook dikwijls met de vink en de mezenfamilie, ik fluit hun toe en zij fluiten terug. Wij zeggen dan tegen elkaar, ik ben blij met jou en jij hopelijk met mij.

Langzaam keren alle vogels weer terug, het is een concert aan vogelgeluiden van de vroege ochtend, tot laat in de avond. Wij noemen ze onze gevleugelde vrienden, maar eigenlijk zijn het geen echte vrienden. Ze zijn vriendelijk voor het oog, echte vriendschap zit van binnen en brengt de vriend een stapje verder in het leven. Tegen elkaar zijn de vogels dikwijls helemaal niet vriendelijk, het ikke, ikke van de mens wordt in hun dan duidelijk zichtbaar. Dit is mijn territorium, dit is mijn vrouwtje, dit zijn mijn spullen. Ons eigen gedrag wordt in de vogels zichtbaar, en als je er goed over nadenkt ook kwetsbaar.

Een heerlijk vogeltje in het vroege voorjaar is het kleine vogeltje met de grote bek. Het winterkoninkje. Ieder jaar opnieuw zitten mijn vrouw en ik met verbazing en genoegen te luisteren naar het grote geluid wat uit dit kleine vogeltje komt. Het is een vogeltje dat verder de gehele dag onopvallend rond scharrelt en een aantal nestjes bouwt, om er later een van uit te kiezen, om zijn eieren in te leggen. Het lijkt wel of hij eerst uit probeert, welke nest het veiligst is om er daarna in te gaan broeden. Heel dikwijls zit hij vlak op of rond ons terras. Zou hij zich bij ons veiliger voelen?

Het voorjaar begint pas echt als de eerste boerenzwaluw zich aandient, zo half april. Als de wind uit het zuidwesten waait en de temperatuur wat beter is, dan is hij er ineens. Nu is het echt lente. Bloemen en planten kom maar uit uw winterslaap want het kan nu. De wereld om je heen wordt weer groen en fleurig, het geeft nieuwe energie en het lijkt of alles vriendelijker wordt.

Het is de kracht van de lente.

Gerard van Run