Vluchten kan niet meer!             December 2012

Na twee jaar vrijwilligers werk gedaan te hebben in een verpleeghuis voor demente bejaarden, ben ik gekomen tot het onderstaande schrijven, met de emotionele titel: “Vluchten kan niet meer”.

Ik heb mij in deze periode proberen in te leven in het leven van demente ouderen, welke opgenomen zijn in een zorginstelling. Zowel de beleving, als de constatering, hoe een demente oudere zijn laatste jaren noodgedwongen moet slijten in een instelling, is zowel voor mij als hem een traumatische ervaring.

Wie kan zich indenken dat dit zijn eindstation zou worden. Te laat voor euthanasie, te laat om je leven in eigen hand te houden.

Het welzijn begint nu dubbel te tellen. Maar juist aan dat welzijn ontbreekt het in grote mate. Onze gehele zorg is gericht op de technische zorg, en niet op het welzijn van de cliënt. Daar is nauwelijks tijd voor over. Bijna het gehele budget wordt opgeslokt door de overhead van de organisatie, en worden de handen op de werkvloer steeds meer beknot, zodat verplegenden nauwelijks meer aan welzijn van de cliënt toekomen.

Daarnaast zijn organisaties van verpleeghuizen bedrijfsblind geworden door de druk welke inspecties de afgelopen jaren op hen gelegd hebben. Door deze bedrijfsblindheid, het nauwelijks contact hebben van de leidinggevenden met de werkvloer, het niet openstaan voor kritiek en innovatieve ideeën van zowel personeel, vrijwilligers als bezoekers, neemt het welzijn meer en meer af, zodat personeel vrijwilligers en bezoekers afhaken met hun inbreng. Lees het onderstaande eens door de bril van een dementerende.

Vluchten kan niet meer.

Hoe ik hier kwam, ik weet het niet meer.

Waar ik ben, ik herken het niet meer.

Maar wat ik wel weet, vluchten kan ik niet meer.

Ik wilde hier niet zijn, maar zal moeten berusten in mijn lot.

Wie helpt mij, luistert naar mij en begrijpt mijn verdriet,

want vluchten hieruit lukt mij niet meer.

Ik ben geheel afhankelijk geworden van jou,

Ik moet mijn wil opzij zetten voor jou.

Je vraagt het uiterste van mij,

en dat alles is waar ik niet om vraag.

Maar ja vluchten gaat niet meer.

Mijn lief en mijn leed, alles heb ik diep opgeborgen in mij.

Ik heb het gevoel dat je dat niet meer bereikt.

Het vormt een grote eenzaamheid in mij.

Ik zou willen vluchten, maar helaas kan ik dit niet meer.

Wie helpt mij!

Mijn innerlijke schreeuw om hulp en begrip, komt maar zachtjes bij u aan,

Kon u in mijn hart kijken, dan zag u hoe het was.

Ik wil wel anders, maar mijn lichaam laat me hierbij in de steek,

Want ook mijn lichaam kan mijn lot niet meer ontvluchten.

Help mij, want vluchten kan voor ons niet meer.

U doet u best op uw manier, maar helaas is dit voor mij te summier.

Ik ben op een punt in mijn leven, dat ik een andere wereld ben binnen gestapt.

Een wereld die ik niet wist dat hij er was.

En toen ik er eenmaal was, besefte ik: vluchten helpt niet meer.

Het erge is, dat zij die niet in mijn wereld zitten, ook niet altijd weten hoe het moet.

De bedoeling is goed, maar vraag toch eens aan mij hoe het moet.

Wellicht kan ik vanuit die andere wereld, je eens zeggen hoe je het beter doet.

Doordat ik vanuit een andere wereld naar je kijk,

kan ik je misschien vertellen, waar ik echt naar verlang,

en wordt ik misschien een beetje minder bang, en hoeft mijn vluchten niet meer.

Maar bedenk, tot nu toe heb ik het besef:

vluchten kan niet meer.

Misschien stemt dit schrijven u tot nadenken, of heeft u wellicht ook een familielid of kennis, die getroffen is door alzheimer of een andere vorm van dementie. Besteed eens een dagje aan hem of haar, ontlast de zorgverlener voor een korte tijd. Geef kleine dingen van uit uw hart, want ik heb gemerkt, dat een demente juist deze signalen oppikt en herkent. Het kan een, een op een activiteit zijn, maar soms ook in kleine groepjes dingen doen, kan zeer effectief zijn, mits je zorgt dat eenieder in het groepje aan bod kan komen. Laat ze vertellen wat hen bezig houd en in het verleden bezig heeft gehouden. Wat verdrietige momenten en vreugdevolle momenten in hun leven waren. Zorg hierbij vooral voor respect en medeleven van u en de anderen. Benader de demente altijd op een rustige manier en wacht tot hij of zij van uit die andere wereld waar ze in zitten, u aanspreken. Hierna kunt u van alles met ze gaan ondernemen.

Kunt u het opbrengen de demente in zijn thuis situatie te behouden, dan heeft u een stukje hemel verdient, en hoop ik dat uw omgeving dit ten volle zal kunnen waarderen.

Gerard van Run